UN deklaris sin « tre maltrankvila » post la kondamno al morto decidita en Irano kontraŭ du aktivulinoj pri rajtoj de samseksemuloj. Ili estas akuzitaj fari promocion de samseksemo.
Ambaŭ virinoj, Zahra Sedighi Hamedani, 31-jara kaj Elham Chubdar, 24-jara estis kondamnitaj al morto fare de tribunalo de Urmijo, nord-okcidente de la lando.
« Ni estas profunde maltrankvilaj pro la kondamno al morto decidita kontraŭ du GLATaj aktivulinoj en Irano », deklaris Liz Throssell, porparolanto de la buroo de la rajtoj ĉe UN.
Ŝi bedaŭris, ke ambaŭ virinoj estis kondamnitaj « surbaze de la malklara akuzo nomita "koruptado sur la Tero", post proceso, kiu ne estis garantiata de laŭleĝa kaj justa procesa proceduro ».
Tiu verdikto estas ofta en Irano kontraŭ personoj akuzataj, ke ili malobservis la religiajn leĝojn.
Samseksemo estas malpermesita en Irano, ĝia punkodo punas la seksajn rilatojn inter viroj kaj inter virinoj.
Sed la punoj deciditaj kontraŭ Sedighi Hamedani kaj Elham Chubdar estas aparte severaj. Internacia Amnestio kaj aliaj NeRegistaraj Organizaĵoj jam kontraŭis tiujn kondamnojn.
La NRO Iran Human Rights, bazita en Norvegio deklaris, ke la vivo de ambaŭ aktivulinoj « povas esti savita per tujaj kaj fortaj reagoj de la internacia komunumo kaj de la civita socio ».
Two LGBTQ activists Condemned to death in Iran
The UN declared that it was "Very concerned" after the death sentence judgement in Iran against two same sex rights activists. They are accused of promoting homosexuality.
Both women, 31 year old Zahra Sedighi Hamedani and 24 year old Elham Chubdar were condemned to death by a tribunal in Urmia in the northwest of Iran.
"We are deeply concerned by the decision to sentence two LGBTQ activists to death in Iran" said Liz Throssell spokesperson for the bureau of rights at the UN.
She lamented that the two women were condemned "on the basis of a vague charge of `corruption on earth` and denied a fair legal trial".
This verdict is often given to those accused of violating the religious laws.
Homosexuality is prohibited in Iran, whose penal code punishes sexual relations between men and between women.
But the punishments for Sedighi Hamedani and Elham Chubadar are especially severe. Amnesty International and other Non-governmental Organisations are opposing these sentences.
The NGO Human Rights in Iran (based in Norway) declared, that the lives of both activists "can be saved by the immediate and forceful reaction of the international community and civil society".
Two LGBTQI activists sentenced to death: the facts
Take Action: https://action.allout.org/en/m/66561cda/
Iranian judiciary has sentenced two LGBTQI activists to death for corruption on earth
6Rang calls for the immediate retraction of the death sentence, and the release of Zahra Sadighi Hamedani (Sareh) and Elham Choubdar.
Sareh and Elham were sentenced to death last week due to their work as LGBTQI rights activists, under fabricated charges. The Islamic Republic of Iran has a long record of repressing activists in this field, as well as ordering executions based on false charges.
See the factsheet to find out more.https://6rang.org/english/3331/
Take Action: https://action.allout.org/en/m/66561cda/
Belorusio ludas ŝlosilan rolon en la milito en Ukrainio. Aliancano de Vladimir Putin, la diktatoro Lukaŝenko ebligis al la rusia armeo trapasi lian teritorion por invadi Ukrainion.
En Belorusio, malobservadoj pri Homaj rajtoj estas kutimaj.
De post la kontestata reelekto de Aleksandro Lukaŝenko en aŭgusto 2020 kaj la represio kiu sekvis, la lando enkalkulas nun pli ol mil politikajn malliberulojn.
Multaj belorusoj forlasis la landon kaj rifuĝis en Litovio, Pollando, aŭ eĉ Ukrainio.
Hodiaŭ, kelkaj engaĝiĝas flanke de la Ukrainoj.
Inter ili, Greb, kiu ĵus festis sian 18-jariĝon.
Sekve
al la grandaj manifestacioj de la aŭtuno 2020 en Belorusio, li estis
arestita kaj torturita. Li travivis la komencon de la milito en Ukrainio
el sia ekzilo en Pollando.
Tio estis ŝoko por ĉiuj Belorusoj, li diras.
« Antaŭ
ĉio mi dezirus diri, ke la Belorusoj prezentas siajn plej profundajn
ekskuzojn al la Ukrainoj, ĉar ili ebligis atakon de la militaj rusiaj
fortoj, kiuj trapasis ilian teritorion. »
« La homoj komprenos, ke la Belorusoj ne similas Lukaŝenko-n sed ke male, ili batalas favore al justico. »
Gleb, Belorusa, kiu foriris batali en Ukrainio
Pasintsemajne, kun sepdek el siaj samnacianoj, Gleb trapasis la landlimon, por atingi trejncentron apud Lvivo, antaŭ ol iri defendi la Ukrainian ĉefurbon, Kievo.
« Kiam
ni komprenis, ke la milito baldaŭ komenciĝos, mi promesis al mi tion :
se la Rusoj metas unu solan piedon en Ukrainion, mi iros defendi tiun
landon. Mi ne volas, ke miaj infanoj iam diru : mia patro povus provi
ion kontraŭ la Rusoj, sed li nenion faris. Ni devas provi.»
Provi, kaj eĉ fari ĉion eblan, kiel faras nun la gvidantino de la belorusa ekzilita opoziciino, Svjatlana Ciĥanovskaja . En video, ŝi rekte parolas al la Ukrainoj :
« La
Belorusoj opinias, ke ne temas pri simpla speciala operaco. Vladimir
Putin ja decidis bombadi pacan loĝantaron. Kaj la Belorusoj kontraŭas
tion. »
Svetlana Tikhanovskaïa
Belorusoj ĉiapreze volas apartigi sin de Aleksandro Lukaŝenko kaj de lia aŭtoritata reĝimo.
« Ni
forlasis nian patrion, ĉar ili subpremis nin, kiam ni luktis kontraŭ la
reĝimo de Lukaŝenko. Ni dankas Ukrainion, ke ĝi donacis al ni rifuĝon
kaj la eblecon libere spiri », deklaras virino en video filmita antaŭ la urbodomo de Lvivo en Ukrainio.
Viro siaflanke aldonas : « Lukaŝenko
ne reprezentas la ukrainan popolon, li estas uzurpanto, marioneto de
Putin. Li reprezentas nur sin mem kaj sia grego de banditoj. »
Kaj la video konkludas : « Ni estas kunkune. Vivu Belorusion, gloron al Ukrainio ! »
Belarusians Fighting for Ukraine: "Lukashenko Putin's Marionet"
Belarus plays a key role in the war in Ukraine. Alexander Lukashenko the ally of Vladimir Putin has allowed the Russian army to pass through his country's territory to invade Ukraine.
In Belarus the violation of human rights is routine.
After the contested re-election of Alexander Lukashenko
in August 2020 and the repression that followed there are estimates of
over a thousand political prisoners throughout the country.
Many Belarusians left the country and became refugees in Lithuania, Poland or even Ukraine.
Today, several Belarusians have joined the fighting on the side of the Ukrainians.
Among them is Gleb, who just celebrated his 18th birthday.
During
the mass demonstrations in Belarus in the Autumn of 2020 he was
arrested and tortured. He lived in exile in Poland until the start of
the war in Ukraine.
That was a shock to all Belarusians, he said:
"First
of all I'd like to say that all Belarusians are expressing their
deepest apologies to the Ukrainians for allowing an attack by the
Russian military forces that have crossed their territory".
"People will understand that Belarusians are not like Lukashenko, that they are fighting for justice".
Gleb, Belarusian who has left to fight in Ukraine.
Last
week Gleb crossed the border with seventy of his countrymen, they went
to a training centre near Lviv, before going to defend the Ukrainian
capital, Kyiv.
"When
we understood that the war would start soon I promised myself this: If
the Russians put one foot in Ukraine, I would go defend that land. I do
not want my children to say later, that their father could've done
something to oppose the Russians, but he did nothing. I have to try".
To try, and do everything possible, just as the exiled leader of the opposition party Svjatlana Tikhanovskaya, is doing now. In a video she spoke directly to Ukrainians:
"Belarusians
believe that this is not a simple special military operation. Vladimir
Putin has decided to bomb a peaceful population, and the Belarusian
people are against that".
Svjatlana Tikhanovskaya
At all costs Belarusians want to break from Alexander Lukashenko and his authoritarian regime.
"We
left our homeland because he suppressed us, when we struggled against
Lukashenko's regime in 2020. We thank Ukraine for what its done for us
refugees and the ability to breath freely". says a woman in a video filmed in front of the city hall of Lviv.
A man at her side added: "Lukashenko
does not represent the Belarusian people, he is a usurper, a marionet
of Putin. He represents only himself and his gang of bandits".
And the video concludes: "We are together. Long live Belarus! Glory to Ukraine!"
Prezidanto de REU subtenas la militon - President of the REU supports the war
bombing of an apartment block in Borodyanka, north of Kyiv
Earlier
I translated a declaration against the war by members of the Russian
Esperantist Union condemning the war. I thought it was odd that the
current president hadn't signed it and that it wasn't an official
statement. But I figured there might be some procedural cause. And
that an official condemnation would follow once a vote or whatever was
needed had been done. And this declaration was a quick public response
to fill the gap, to make their disapproval known in the meantime.
Well,
the current president has openly supported the "special operation" and
the signatories have been threatened with arrest and the group's online
presence has been flooded with patriotic criticism.
The
criticism was all in Russian, which to me strongly suggest most of the
pressure was coming from Russian nationalists. To the unfamiliar, It's a
pretty big faux pas to speak to other Esperantists in a national
language for any reason other than when one speaker is struggling with
Esperanto, and then it's done purely for clarity’s sake. So to have a
massive online argument almost exclusively in Russian is a big indicator
as to the source of much of the pressure.
That
said, I'm sure at least some "samideanoj" agree with the Russian
government. Over the years, Esperanto has grown from a fringe pastime
for political and cultural minorities to a wider audience who largely
view the language as just a hobby and interest. Eventually, since most
of the Esperanto language media and long time speakers are to one degree
or another promoters of the ideals some of it will cross over, or the
speaker drops it for a new fancy. But, for some, the ideology behind the
language just doesn't gain much traction.
And
of course, reading Zamenhof's letters is no vaccine against propaganda
and social pressure and the threat of authorities. Some of the comments
and usernames indicate a prior familiarity at least. Given the harsh
penalities for public opposition, I'm not surprised some are
compromising, though it still hurts to see a betrayal of principles I
care a lot about by long term activists.
”…persone
mi kiel privata persono plene kaj senkondiĉe subtenas la specialan
operacion de la rusia armeo, kiu okazas nun en Ukrainio”, I know
Lebedev is stressing this is a personal view. I suspect he's trying to
save the organisation by keeping it "apolitical" or neutrala, doesn't
appear to have worked.
Nor should it have been expected to. The
mainstream Esperanto community is represented by official organisations
who hold conferences, arrange study courses and some even manage to
build links with national and international bodies. This grouping calls
itself neutral because its main task is to be open to all. I've always
thought that name was poorly applied, because Esperanto simply isn't and
never has been neutral. We live in a world of divisions and
exploitation and Esperanto as movement, as a language, from its roots is
in direct opposition to that. Zamenhof wanted a peaceful world of
mutual understanding and respect for all. Esperanto is a tool for that,
it's not just a fun language or way to play word games and annoy
armchair linguists. You're supposed to learn the language to communicate
with others from across the world on a level playing field, or at least
more of a level playing field than a dominating national language.
I
hope if there's one positive from this sorry episode, it's that the
other heads of the official associations, clubs etc take note. This
issue won't go away, there may well come a time when you have to choose
between your org and position and your principles. I don't wish to
minimize the risks the Russian Esperantists are facing, to sign their
names to a declaration openly condemning the invasion took a lot of
courage. I even understand why Lebedev the current president is trying
to keep the Russian Esperantist Union out of the political fight. But
it's a losing strategy, I've become acquainted with many Russian
Esperantists some REU members, some not, they're all horrified by the
war and are disgusted with this stance. It may well turn out that the
REU preserves its legal existence but loses its whole soul, purpose and
membership.
And
of course if Lebedev isn't being cautious and truly does support the
"special operation" than he should resign. He's not acting in accordance
with the principles of the Esperanto movement and isn't fit to be a
representative of it.
Prezidanto de REU subtenas la militon
La prezidanto de Rusia Esperanto-Unio senkondiĉe subtenas la
agadon de Rusio en Ukrainio. Libera Folio malpublikigis deklaron de
rusiaj esperantistoj kontraŭ la milito, ĉar ĝi pro nova leĝo povas kaŭzi
gravajn problemojn. Iu jam ricevis minacon.
La prezidanto de Rusia Esperanto-Unio (REU), Aleksandr Lebedev, publike anoncis ke REU distanciĝas de la kontraŭmilita deklaro de kelkaj konataj rusiaj esperantistoj.
Aldone li deklaris, ke li mem eĉ subtenas la rusian invadon de
Ukrainio: ”…persone mi kiel privata persono plene kaj senkondiĉe
subtenas la specialan operacion de la rusia armeo, kiu okazas nun en
Ukrainio”, li skribis en La Ondo de Esperanto.
Laŭ li la opinioj pri la milito en Rusio estas tre dividitaj, kaj tial REU oficiale nenion deklaru pri la afero.
Pli frue en Libera Folio aperis kontraŭmilita deklaro subskribita de unu nuna kaj kelkaj eksaj estraranoj de REU. La deklaro baldaŭ ricevis fortan kritikon
de aliaj rusiaj esperantistoj. La diskuto en la rusa socia retejo
VK.com okazis nur en la rusa lingvo, kaj en ĝi ŝajne partoprenis ankaŭ
neesperantistoj.
– Kamaradoj esperantistoj, ne akrigu la situacion kaj ne konduku vian
societon al la stato de ”kvina kolono”. Al vi nun malfermiĝas fenestro
de eblo por anstataŭigi la anglan lingvon (kiel lingvon de internacia
komunikado) per Esperanto por duono de la homaro. Neniam poste estos
tiaj ŝancoj, skribis Oleg Babenko.
Kiam administranto proponis, ke oni komentu rekte en Libera Folio, Vlad Romanov respondis:
– Ili nur forcenzurus. Alikaze mi komentus: [en Esperanto] Ĉesu
kalumnii! Ĉi tiu milito ne estas kontraŭ Ukrainio, des pli ukraina
popolo. Ĝi estas kontraŭ la milito, kiu 8 jarojn furiozis en Eŭropo.
Iu Sergej Esperantov skribis:
– Ili ĉiuj iru al la diablo /…/ same la nuna kaj eksa estraranoj de REU. Ĉiuj! Ni ne bezonas tiajn aktivistojn-provokistojn.
Vlad Romanov plu komentis:
– Tio ne estas milito de rusoj kaj ukrainoj, nek milito de Rusio kaj Ukrainio. Sed milito de adeptoj de Rusia-Ukrainia unuiĝo kontraŭ oponantoj de tiu unuiĝo. Milito por unuiĝo de la Rusa kaj Ukraina popoloj.
En Libera Folio laŭ peto de subskribintoj
granda parto de la kontraŭmilita deklaro estis poste forigita, interalie
la frazo ”La agreso de la rusia registaro estas nepermesebla”.
Baldaŭ poste en Rusio estis aprobita nova leĝo pri ”falsaj novaĵoj”,
laŭ kiu diskonigo de ”falsaj informoj” pri agado de la rusia armeo povas
konduki al multjara malliberigo. Ĉar oficiale ne okazas milito, eĉ
publike nomi la militon milito estas severe punenda krimo.
Post la aprobo de la leĝo, kaj post kiam Libera Folio
eksciis, ke iu el la subskribintoj jam ricevis konkretan minacon, ni
decidis laŭ peto de iuj subskribintoj malpublikigi la kontraŭmilitan
deklaron.
Ankaŭ la deklaro de la prezidanto de REU Aleksandr Lebedev, en kiu li distanciĝis de la kontraŭmilita deklaro, ricevis kritikon en la ruslingva diskutejo en VK.com.
– Esperantisto-faŝisto. Originale, skribis Ivan Ŝvec.
– Bone ke li honeste kaj publike konfesas sian subtenon al la nun
farataj krimoj. Bone, ke normalaj honoj nun povas kompreni, kiu li
estas, skribis Sergei Andreisons.
– Zamenhof turniĝas en sia tombo, skribis Inna Gorodilova.
Same multaj diskutantoj tamen esprimis sian subtenon al Aleksandr Lebedev.
The President of the REU Supports the war
Aleksandr Lebedev
The President of the Russian Esperanto Union (REU) supports unconditionally the actions of Russia in Ukraine. Libera Folio
has unpublished a declaration by Russian Esperantists against the war,
since a new law has meant its publication could cause them problems.
Some signatories have already received threats.
The
president of the REU, Aleksandr Lebedev publicly announced that the REU
is distancing itself from the anti-war declaration made by some well
known Russian Esperantists.
Additionally,
he even declared that he was himself in favour of the Russian invasion
of Ukraine. "Personally I, as a private citizen, fully and
unconditionally support the special operation of the Russian army
currently taking place in Ukraine", he wrote in the Ondo de Esperanto (wave of Esperanto).
According to him, opinions on the war are heavily divided and that is why the REU has made no official statement on it.
Earlier, in Libera Folio the
anti-war declaration signed by one current and some former board
members of the REU. It soon received strong criticism from other Russian
Esperantists, on the Russian social media site VK.com. The discussion
took place solely in Russian, and it seems also involved people who were
not Esperantists.
- Comrade
Esperantists, do not aggravate the situation and turn your society into a
"fifth column". A window of opportunity is now open to you to replace
English (the language of international communication) with Esperanto for
half of the world. Such opportunities will never come again. Wrote Oleg
Babenko.
When an administrator proposed commenting directly in Libera Folio, one user Vlad Romanov commented.
-
They would just censor it. Otherwise, I would comment [this in
Esperanto] Stop slandering! This is not a war is not against Ukraine,
nor the Ukrainian people, it is against the war which has raged in Europe for 8 years.
Another, Sergei Esperantov(!) wrote:
-
They should all go to the devil..all of these current and former REU
board members. All of them! We don't need these activist-provocateurs.
Vlad Romanov commented further:
- This is not a war between Russians and Ukrainians, nor Russia and Ukraine. It is a war[1] between the believers in Union of Russia-Ukraine and the opponents of that Unity.
At the request of the signatories Libera Folio deleted muchg of the anti-war declaration, including the sentence "The aggression of the Russian Government is not permissable".
Shortly
after a new law was passed in Russia concerning "Fake news" according
to this law the spreading of "false information" about the Russian army
can lead to a prison sentence of many years. Because officially there is
no war, even publicly calling the war a war is a severely punished
crime.
After the passage of the law, and once Libera Folio
became aware that several of the signatories had already reiceved
serious threats we decided to follow the request of the signatories to
unpublish the declaration[2].
In addition, the
statement by the REU President Aleksandr Lebedev distanced himself from
the anti-war declaration also drew strong criticism in the Russian
language discussion on VK.com.
- Esperantist-fascist, Ivan Shvec originally wrote.
-
It is good that he is honestly and publicly confessing his support for
the crimes currently being committed. Now all normal people can see who
he is. Wrote Sergei Andreisons.
- Zamenhof is turning in his grave. Wrote Inna Gorodilova.
At the same time many other commenters expressed their support of Lebedev.
1: Its curious that Romanov keeps calling the war a war when he supports the position of the Russian Federation.
2: The REU meanwhile has kept the declaration up on its website Ondo de Esperanto, and Lebedev's statement links to it and names the signatories.
Distanciĝo de la antaŭnelonga deklaro de kelkaj personoj pri la eventoj en Ukrainio
La 27an de februaro 2022 en «Libera folio»
aperis notico sub la titolo «Rusiaj esperantistoj kontraŭ la milito»,
kiu enhavis deklaron pri la ukrainiaj eventoj. La deklaron subskribis
kvin personoj: G. Arosev, A. Blinov, I. Gonĉarova, N. Gudskov, G.
Kokolija. Ĝia teksto post unu tago iom ŝanĝiĝis, do mi donu ligilon al
«Sezonoj» https://sezonoj.ru/2022/03/reu-6/ kie interesiĝantoj povas legi kaj la originan kaj la finan version de tiu deklaro.
Venas maltrankvilaj demandoj de kelkaj homoj pri rilato de REU al tio.
Responde al tiuj demandoj, mi atentigas:
1) Rusia Esperantista Unio havas neniun rilaton al tiu deklaro.
La deklaro estis verkita kaj subskribita de privatuloj, kiuj elpaŝas en
sia propra nomo, sed ne en la nomo de REU kaj des pli ne en la nomo de
la tuta esperantistaro rusia.
2) Oficiala pozicio de REU pri tiom sentebla afero povus aperi nur
kiel decido de la Estraro, kio ne okazis, kaj espereble ne okazos.
3) La opinioj pri la ukrainiaj eventoj estas ekstreme kontraŭaj en la
socio. Oficiala subteno de unu el pozicioj signifus fortan neglekton de
granda parto de nia membraro, kiu havas la malan pozicion. Ekzemple,
persone mi kiel privata persono plene kaj senkondiĉe subtenas la
specialan operacion de la rusia armeo, kiu okazas nun en Ukrainio. Se la
Estraro oficiale deklarus ion kontraŭ ĝi — mi demisius kaj komencus
batali por nuligo de tia deklaro fare de nia supera organo (Konferenco
de REU).
Do, la plej adekvata pozicio de REU kiel organizaĵo rilate al la temo — simple diri nenion pri ĝi.
Aleksandr Lebedev
prezidanto de REU
Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo La Ondo de Esperanto.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton: La Ondo de Esperantohttps://sezonoj.ru/2022/03/reu-7
Distancing from the recent statement by some people about the events in Ukraine
On the 27th of Febraury 2022, in the Libera Folio, an
article appeared titled "Russian Esperantists against the war", which
contained a declaration about the events in Urkaine. The declaration is
signed by five persons: G. Arosev, A. Blinov, I. Gonĉarova, N. Gudskov,
G.
Kokolija. Its text was changed after one day, so I am linking to
Sezonoj.ru where those interested can read the edited and final versions
of the declaration.
There have been some anxious questions from some about the relationship between the REU and this declaration.
With those questions in mind, I would like to point out:
The
REU has no relationship with this declaration. The declaration was
written by private individuals who signed under their own names, but not
under the name of the REU nor the entire Russian Esperanto Community.
The
REU's official position on such a sensitive matter could only be made
by a decision of the Board. This did not happen, and hoepfully will not
happen.
Opinions about the events in Ukraine are extremely
divided in society. Official support for one position would mean neglect
of a large part of our membership who has the opposite view. For
example I personally speaking as a private citizen fully and
unconditionally support the special operation of the Russian army
currently taking place in Ukraine. If the Board declared anything
against it I would resign and fight to nullify that declaration at our
organisations supreme body (REU Confference). So, the most appropriate position for REU to take in relation to this issue is - to say nothing about it.
La plenumkomitato de SAT, kaj la organiza komitato de la 95-a SAT-kongreso, kiu devis okazi ĉi-jare en Moskvo, diskonigis komunan deklaron pro la milito en Ukrainio. Libera Folio publikigas ĝian tekston.
Komuna Deklaro de SAT Plenumkomitato kaj la Organiza Komitato por la 95-a SAT-kongreso, kiu devintus okazi ĉi-jare en Moskvo
La Organiza Kongresa Komitato por la 95-a Kongreso de SAT, kune kun la Plenum-komitato de SAT, konstatas, ke pro la morala kaj praktika maleblo okazigi kongreson de SAT en militanta lando, la kongreso ĉi-jare ne povos okazi ĉeeste.
Ni kondamnas la teruran agreson de la nuntempa registaro en Rusio kontraŭ la ukraina popolo. Ni subtenas la kontraŭmilitan movadon en Rusio, kaj esperantistojn, laboristojn, studentojn kaj popolojn en la mondo, kiuj helpas civilulojn en Ukrainio. Diplomatio tutmonde devas agadi por ĉesigi la militon kaj ne akceligi konfliktojn. Ne al milito. Jes al paco!
Dum la sekva periodo ni provos trakti diversajn manierojn krei alternativojn al la ĉeesta kongreso planita por Moskvo. Ni esperas okazigi aranĝojn, verŝajne virtualajn, kiuj ebligos esperantistojn interkompreniĝi kaj diskuti pri diversaj pacmovadoj, sociaj reagoj kontraŭ milito, kaj simile. Ni ankaŭ provos serĉi manieron okazigi kongreson iamaniere, eĉ se virtuala, kaj intencas fokusigi ĝin pri pacmovadoj. Ni bonvenigos proponojn de SAT-membroj kaj aliaj esperantistoj pri tiaj temoj.
Plenumkomitato – Sennacieca Asocio Tutmonda Organiza Kongresa Komitato – 95-a Kongreso de SAT
Declaration of SAT against the war in Ukraine
The SAT Executive Committee, and the organising committee of the 95th SAT Congress, which was to be held in Moscow this year, issued a joint statement on the war in Ukraine. Libera Folio publishes its text.
Joint declaration of the SAT Executive Committee and the organising committee of the 95th SAT Congress, which was to be held this year in Moscow.
The Congressional Organising Committee for the 95th Congress of SAT, together with the Executive Committee, states that due to the impossibility of holding a SAT congress in a warring country, the congress will not be able to take place this year.
We condemn the aggression of the current Russian government against the Ukrainian people. We support the anti-war movement in Russia and Esperantists, workers, students and people who are helping the civilians of Ukraine. Diplomacy worldwide must be used to end the war and not escalate the conflict. No to war, yes to peace.
In the meantime, we will try different methods to create an alternative to the upcoming congress in Moscow. We hope to hold gatherings, possibly virtual, that will let Esperantists connect and discuss different peace movements and activism against war etc.We will also try to find a way to hold a congress, even if it is virtual, and intend to focus on peace movements. We welcome suggestions from SAT members and other Esperantists on such topics.
La
Esperanto-movado dum kelkaj postmilitaj jardekoj estis forta en kelkaj
landoj de la tiama sovetia bloko, kaj precipe en Pollando. Esperanto
donis ŝancon pri internaciaj kontaktoj eĉ trans la fera kurteno.
Samtempe la Esperanto-movado estis uzata de la regantoj por propagando,
observata kaj kontrolata de la ŝtato. Jarek Parzyszek rakontas pri siaj
spertoj en la pola studenta movado.
Władysław
Gomułka parolas al popolamaso en Varsovio en oktobro 1956. Dum la
komenca periodo de sia regado li estis tre populara. Fine de la 1960-aj
jaroj li iniciatis kontraŭjudan kampanjon por silentigi kritikajn
voĉojn. Li perdis sian partiestran postenon lige kun popolaj protestoj
en 1970.
Fondita
en Zakopane, suda Pollando, en 1972, Pola Studenta Esperanto-Komitato
estis sukcesa provo kunordigi la agadon de sendependaj studentaj –
edukaj, sciencaj, kulturaj kaj turismaj Esperanto-rondoj kaj kluboj,
kiuj funkciadis en multaj polaj universitataj urboj. La organiza kaj
financa bazo por la plimulto de la rondoj estis Asocio de Polaj
Studentoj (APS).
Studentaj
polaj esperantistaj kluboj kaj rondoj ekaperis en la polaj
universitatoj post la falo de Bierut-reĝimo (do post 1956). Por poloj,
post la morto de Bierut, ŝajnis ke kune kun Właysław Gomułka venis nova,
pli bona epoko: aperis novaj revuoj, kelkaj pli frue malpermesitaj
autoroj rajtis aperigi siajn librojn aŭ prezenti spektaklojn, oni povis
dum kelkaj jaroj publike rememori la rolon de la Landa (subtera) Armeo,
multaj intelektuloj rajtis vojaĝi ne nur al Orienta Europo – sed tiu
”libereco” rapide finiĝis.
La
plej multaj el la esperantistaj rondoj kunlaboris kun aŭ eĉ fakte
funkciis nur danke al APS. En la 60-aj kaj en la 70-aj jaroj granda
plimulto de polaj studentoj apartenis al APS, kiu fakte monopoligis la
organizan aktivadon de polaj studentoj tiel ke preskaŭ ĉiuj
interesgrupoj devis elekti formon de oficiala kunlaboro kun APS.
Substrekendas, ke oficiale ne ekzistis aliaj junularaj organizaĵoj. La
ŝtato ”zorgis”, ke la junularaj organizaĵoj ne fordrivu en ”malĝusta”
direkto.
Krom
la departemento pri junularo en la Centra Komitato de la komunista
partio (Pola Ununiĝinta Laborista Partio), gvidata de aparta sekretario
pri la “ĝusta” direkto de junulara aktivado, zorgis financaj ŝtatoservoj
dividantaj subvenciojn, pasportoservoj donantaj permesojn (“pruntantaj”
pasportojn) por vojaĝi, cenzur-oficejoj: centra en Varsovio kaj
vojevodiaj, polico (nomata milicja) kaj sekretaj ŝtataj servoj, kun
miloj da sekretaj kunlaborantoj, kiuj raportadis pri diversaj kampoj de
socia aktivado.
La kontrolado okazadis ankaŭ oficiale, interne de la unuopaj organizaĵoj lok- kaj landnivele.
El mia preskaŭ 10-jara sperto de
Esperanto-aktivado en Pola Popola Respubliko mi praktike scias ke la
pola Esperanto-movado, precipe la studenta, estis observata kaj
kontrolata de la ŝtato.
Kompreneble
ne nur polaj studentoj-esperantistoj estis observataj kaj kontrolataj ‒
tute kontraŭe. Dum la 1980-aj (kaj ŝajne ankau dum la 1970-aj) jaroj
Pollando estis ”la plej libera” inter la socialismaj landoj. Dum kaj
post la ”milita stato” (1981-84) niaj amikoj el GDR, Sovetunio,
Bulgario, Rumanio, Ĉeĥoslovakio, timis aŭ ne povis viziti Pollandon,
escepte de nombre limigitaj grupoj, organizitaj de Komsomol, FDJ kaj
tiel plu.
Pola
Studenta Esperanto-Komitato neniam estis sendependa organizaĵo, ĝi
fakte eĉ ne estis organizaĵo laŭ jura vidpunkto. Ĝi estis centra
reprezentantaro de polaj studentoj-esperantistoj, konsistanta el po unu
reprezentanto de ĉiu funkcianta studenta rondo/klubo. Ĉar la plej multaj
studentaj Esperanto-rondoj kaj kluboj havis en sia nomo la vorton
”scienca”, PSEK funkciis ĉe la Scienca Komisiono de la Ĉefa Konsilio de
Asocio de Polaj Studentoj.
Fakte
tiu ”scienca” karaktero estis plej ofte nur oficiala ”nomkovraĵo”,
preteksto por ricevadi ŝtatajn subvenciojn por ”sciencaj kaj edukaj”
aranĝoj pri diversaj temoj kiel paco, Kosmo, Lenin-heredaĵo ktp., por
eldonaĵoj kaj esplorvizitoj. Fakte kelkaj studentaj rondoj efektive
sukcesis sciencigi la esploradon pri Esperanto, interlingvistiko kaj
internacia lingva komunikado: ekzemple tiu de la varsovia universitato,
gvidata interalie de Ryszard Rokicki (la dua PSEK-prezidanto), Barbara
Jędrzejczyk (poste Rokicka) kaj Jerzy Leyk.
Edward Gierek (ĉi tie kune kun nekonata interpretisto kaj Nicolae Ceauşescu) estis la partiestro en Pollando ekde 1970 ĝis 1980.
La
varsovianoj jam komence de la 70-aj jaroj okazigadis Sciencajn
Interlingvistikajn Seminariojn (poste: Simpoziojn). Grandsukcesaj SIS-oj
en la 80-aj jaroj estis aranĝitaj de Akademia Centro Interlingvistika,
funkcianta ĉe PSEK, ariganta PSEK-eksaktivulojn, kiu eldonadis
postsimpoziajn materialojn kaj apartajn interlingvistikajn kajerojn. La
ĉefmotoroj de ACI estis Barbara kaj Ryszard Rokicki.
Dua centro estis la
studenta scienca rondo en la urbo Łódź, kiu, kunlabore kun APS,
organizis ĉe la Lodza Universitato internaciajn konferencojn pri
internacia lingva komunikado, eldonante riĉenhavajn postkonferencajn
materialojn dulingve. La ĉefa motoro de tiuj konferencoj estis la kvara
PSEK-prezidanto Tadeusz Ejsmont, kiu en 1982 doktoriĝis pri Esperanto ĉe
la Lodza Universitato. El Lodzo venis kaj tie vivas la unua
PSEK-prezidanto (dum du oficperiodoj), Władysław Stec.
PSEK
aktivadis ne nur sciencterene, sed ankaŭ kulture. Jam antaŭ la
PSEK-epoko, helpe de Asocio de Polaj Studentoj, Marek Pietrzak fondis en
1958 Polan Esperanto-Junularon, kaj li longe redaktis la
kulturan-edukan revuon TAMEN, eldonatan unue en Toruń (1959-60), poste
en Vroclavo (1960-64) kaj fine en Varsovio (1965-67). Fine de la 80-aj
kaj komence de la 90-aj jaroj de PSEK estis eldonata Studenta Gazeto,
kiun ĉefredaktis Jarosław Miklasz el Bydgoszcz kaj en la redaktoteamo
kunlaboris i.a. Krzysztof Łobacz, Elżbieta Malik kaj Jarosław Parzyszek.
Sukcesojn
kulturkampe kultivis PSEK-filoj: Esperanta Kultura Societo en Poznań
(fondita de Paweł Janowczyk, Zbigniew Kornicki, Andrzej Naglak, Alicja
Lech kaj daŭrigata de Leszek Lewandowski) kaj en Zielona Góra ĝis 1992
Kooperativo Verda Monto, gvidata de Jerzy Rządzki, kiu pli frue fondis
kaj gvidis Studentan Esperanto-Teatron kaj okazigadis en kaj apud
Zielona Góra teatro- kaj kulturfestivalojn. En tiu teatro la ĉefrolojn
plenumis interalie Dorota Świerstok (nun Polaczek), Mira Rządzka, Leszek
Lewandowski kaj Anna Szumska (nun Hanna Szczęsna).
Esperanto-Kultura
Societo dum kelkaj jaroj kunlaboris kun la Kultura Komisiono de APS
eldonante kelkajn interesajn volumetojn, ekzemple la poemkolekton Mi estas nur virino de Anna Świrszczyńska en traduko de Tomasz Chmielik, Doktryna Zamenhofa de Jarosław Parzyszek kaj Esperanto i nauka de d-ro Leszek Kordylewski.
La ĉefa inspiro de PSEK tamen estis
nek scienco nek kulturo, sed vojaĝoj. Dank’ al la APS-ombrelo
PSEK-delegitoj amase vojaĝadis al internaciaj Esperanto-aranĝoj, ĉefe en
Eŭropo sed ne nur, ekzemple en 1981 al Brazilo kaj en 1986 al la
israela IJK en Neurim veturis 4 PSEK-reprezentantoj. Tiaj eksterlandaj
vojaĝoj estis multe pli komplikaj kaj finance nepageblaj por PEJ-anoj,
pro tio ofte PSEK-anoj reprezentis Pollandon en TEJO-Komitato kaj foje
eĉ estis TEJO-estraranoj (Jan Koszmaluk, Jarosław Parzyszek).
Pasporto de Pola Popola Respubliko. Foto: Jerzy Kuśmider
En
la Pola Popola Respubliko ekzistis tri kategorioj de pasportoj, kiuj
tiam ne estis propraĵo de la civitanoj sed de la ŝtato, kaj la ŝtato
povis afable permesi al siaj civitanoj pruntepreni pasporton por vojaĝi
eksterlanden. En la Centra Oficejo de APS, ĉe la strato Ordynacka 9 en
Varsovio, funkciis pasporto-deponejo kun rekta kontakto kun la
Ministerio pri Internaj Aferoj.
Por
oficala vojaĝo oni ricevis duonprivatan pasporton (kun la litero ”B”),
kiu ebligis vojaĝi nur al socialismaj landoj, aŭ kun speciala stampo
rajtigis vojaĝi al ĉiuj ŝtatoj de la mondo. La Pasporta Deponejo de APS
helpis ankaŭ ricevi vizojn al t.n. kapitalismaj landoj.
Ankaŭ
la lokaj (vojevodiaj) pasportoficejoj “pruntis” pasportojn al
studentoj-esperantistoj, surbaze de la oficialaj invitleteroj kun
aldonaj rekomendoleteroj sur la oficiala papero de Asocio de Polaj
Studentoj. Oni povis kaj foje sukcesis ricevi pasporton sen tia letero,
sed tiu vojo kutime estis pli longdaŭra kaj necerta.
La
PSEK-delegitoj devis post la oficialaj vizitoj verki kaj rapide liveri
al APS oficialajn raportojn. Parto de la raportoj, eble eĉ ĉiuj, estis
plusendataj al la ministerio pri internaj aferoj aŭ/kaj ties lokaj
oficejoj. Foje, krom la ”oficiala” (formale publika) raporto la
delegitoj estis petataj pri apartaj, sekretaj raportoj.
Ekzemple en 1986 de mi, tiama
prezidanto de PSEK kaj estrarano de TEJO, invitita partopreni TEJO/KER
Seminarion en la Eŭropa Junulara Centro en Strasburgo, oni ‒ funkciulo
de sekreta servo ‒ postulis apartan raporton pri la neoficialaj okazaĵoj
kaj interparoloj en Strasburgo. Tiam, timante la postsekvojn, mi
rifuzis prepari tian raporton kaj finfine ne veturis al la seminario,
sed Pollandon reprezentis du aliaj homoj.
Kun
tiu servo mi tamen devis havi kontaktojn antaŭ kaj dum la 43-a IJK en
Krakovo: mi, kiel PSEK-prezidanto kaj LKK-vicprezidanto respondecis pri
la oficialaj invitoj de la eksterlandanoj kaj liveradis la listojn de la
invititoj al la ministerio, krome mi raportis pri la programo kaj la
kongresaj eldonaĵoj. Kelkaj certe memoras la panikon antaŭ la
IJK-inaŭguro, kiam la sekreta agento postulis de mi aldoni al la
kongreslibra listo de la partoprenantoj 6-personan liston de la
“civitanoj” de Okcidenta Berlino, kiuj laŭ la oficiala doktrino ne estis
civitanoj de la Federacia Respubliko Germanio, sed de aparta “ŝtato”.
Poste
kune kun kelkaj LKK-anoj ni kolektis la kontraŭreĝimajn foliojn kiujn,
dum la ekskursotago de la Krakova IJK, disĵetis unu el la polaj
IJK-partoprenantoj.
Ni,
mi kaj kelkaj aliaj LKK-anoj, sciis ke en la IJK-kongresejo (la
sporthalo de Wisła) en Krakovo la kongreson de supre, senĉese observadis
kelkaj sekretaj funkciuloj. Unu el tiuj funkciuloj kontaktis min ankaǔ
dum la 72-a UK en Varsovio, kie mi respondecis pri la junualara
programo. Lin interesis ne la UK-programo sed la neoficialaj
interparoloj.
La plej granda sekreto de
la internacia aktivado kaj sukcesoj de PSEK estis la t.n. persontaga,
sendeviza interŝanĝo, kio signifis ke partopreno de unu eksterlandano
dum unu tago de PSEK-aranĝo egalis al la partopreno de unu PSEK-ano en
eksterlanda aranĝo. Ni havis multajn partnerojn de tiaj interŝanĝoj. La
plej grava kaj la plej ofte uzata estis la PSEK/GEJ kontrakto, sed ni
havis apartajn kontraktojn kun: TEJO, JEFO, JES, JEB, ĈEJ, BEJ, HEJ, NEJ
kaj KCE en Svislando.
La
internacia historio de PSEK finiĝis post la falo de la Pola Popola
Respubliko. Unue, pro la ekonomia krizo, la nekomunista registaro de
Mazowiecki/Balcerowicz preskaŭ komplete nuligis la ŝtatajn subvenciojn,
due la civitanoj ricevis la rajton libere vojaĝi kaj finfine fariĝis
posedantoj de pasportoj por la tuta mondo, trie niaj Esperanto-partneroj
nuligis la kontraktojn pri la sendeviza interŝanĝo.
En
1992 en Gdańsk okazis la 14-a Studenta Somera Esperanto-Renkonto (la
unuaj 12 SER okazadis en Toruń) kaj la jubilea seminario kaj balo de
PSEK, kiun organizis la lasta PSEK-prezidanto, Adam Cholewiński, kaj
partoprenis interalie la unua PSEK-prezidanto Władysław Stec kaj mi. Laŭ
mia scio tiu estis la lasta aranĝo kaj la fino de la PSEK-historio.
During
the post war years the Esperanto movement was strong in several nations
within the Soviet Bloc, especially Poland. Esperanto gave people a
chance for international contacts, even beyond the Iron Curtain. But at
the same time the Esperanto movement was used by their ruling regimes
for propaganda, observation and control by the state. Jarek Parzyszek
tells us of his experiences within the Polish student movemnt.
Władysław
Gomułka, speaking to the masses in Warsaw in 1956. During the early
days of his rule he was quite popular. However, by the end of the 1960s
he had launched anti-Jewish campaigns to silence critics, he was deposed
as party leader following popular protests in 1970.
Founded
in 1972 in Zakopane South Poland, the Polish Student Esperanto
Committee was a successful attempt to co-ordinate the activities of
several independent - educational, scientific, cultural and tourist -
groups and clubs which were operating in many Polish university cities.
The organisational and financial base for the majority of these clubs
was the Association of Polish Students (APS).
Polish
student Esperanto clubs started appearing in Universities after the
fall of the Bierut regime, (so after 1956). For Poles, after the death
of Bierut, it seemed that together with Właysław Gomułka we
would have a new and better era. New magazines appeared, a few authors
who had been banned before were allowed to publish their books or put on
shows, the role of the National (Underground) Army could be publicly
remembered for a few years, a few intellectuals were allowed to travel
beyond Eastern Europe- but this freedom soon disappeared.
The
majority of the Esperanto clubs collaborated with, or were entirely
dependent upon the APS. In the 1960s and 70s the vast majority of
students belonged to the APS, which in fact monopolised the
organisational activity of Polish students so that almost all interest
groups had to establish some kind of official relationship with the APS.
It should be noted that there were no other official youth
organisations. The state "took care" to ensure that youth organisations
did not drift in the "wrong" direction.
In
addition to the department for youth attached to the Central Committee
of the communist party (Polish United Workers Party) which was led by a
special secretary on the "right" path for youth activities, there were
responsibilities for the division of finances, approval of passports
("lending passports") for travel, censorship officers, central office in
Warsaw and others in the provinces, police (called militia) and secret
state services, with thousands of secret collaborators who reported on
various fields of social activity.
The control was also maintained officially, through inspections of the individual organisations on a local and national level.
From my almost 10 years of Esperanto Activism
in the People's Republic of Poland, I knew from direct experience that
the Polish Esperanto movement, and the student movement in particular
was monitored and controlled by the state.
Of
course, it was not just the Polish Esperanto students who were monitored
and controlled, quite the contrary. During the 1980s (and apparently
also in the 1970s) Poland was the "Least free" of all the Socialist
nations. During and after the "state of war" our friends from the DDR,
Soviet Union, Bulgaria, Romania, Czechoslovakia, were frightened to or
could not visit us except as part of a limited number of groups that
were organised by the Komsomol, FDJ etc.
The
Polish Student Esperanto Committee was never an independent
organisation, in fact it was not even an organisation from a legal point
of view. It was a central representation of Polish
student-Esperantists, consisting of one representative from each
functioning student circle / club. As most Esperanto student circles and
clubs had the word "scientific" in their name, PSEK served on the
Scientific Committee of the Main Council of the Polish Students'
Association.
Edward
Gierek (with an unknown interpreter) together with Nicolae Ceausescu,
was the communist party leader of Poland from 1970-1980.
In
fact, this "scientific" character was often just an official "cover", a
pretext for receiving state grants for "scientific and educational"
events on various topics such as peace, the cosmos, Lenin's legacy,
etc., for publications and research visits. Although a number of student
circles have actually succeeded in researching Esperanto,
interlinguistics and international language communication: for example,
the University of Warsaw, led by Ryszard Rokicki (second PSEK
president), Barbara Jędrzejczyk (later Rokicka) and Jerzy Leyk.
Warsawians
were holding Scientific Interlinguistic Seminars (later: Symposia) in
the early 1970s. Successful SISs in the 1980s were organized by the PSEK
Academic Center, which operated at the PSEK, bringing together PSEK
activists who published post-symposium materials and separate
interlinguistic notebooks. ACI's main drivers were Barbara and Ryszard
Rokicki.
The second centre was the
student scientific circle in the city of Łódź, which, in collaboration
with APS, organized international conferences on international language
communication at the University of Łódź,, publishing rich bilingual
post-conference materials. The main driving force behind these
conferences was the fourth PSEK president, Tadeusz Ejsmont, who received
his doctorate in Esperanto from the University of Łódź, in 1982. The
first PSEK president (Władysław Stec) came from Łódź, and served for two
terms.
PSEK has been active not only in
science but also in culture. Already before the PSEK era, with the help
of the Polish Students' Association, Marek Pietrzak founded the Polish
Esperanto Youth in 1958, and he edited for a long time the
cultural-educational magazine TAMEN (However), published first in Toruń
(1959-60), then in Wrocław (1960-64) and finally in Warsaw (1965-67). A
Student Gazette was published in the late 1980s and early 1990s by PSEK,
edited by Jarosław Miklasz from Bydgoszcz and co-edited by the
editorial team i.a. Krzysztof Łobacz, Elżbieta Malik and Jarosław
Parzyszek.
Successes in the cultural field were
cultivated by PSEK sons: the Esperanto Cultural Society in Poznań
(founded by Paweł Janowczyk, Zbigniew Kornicki, Andrzej Naglak, Alicja
Lech and continued by Leszek Lewandowski) and in Zielona Góra until 1992
at the Green Mountain Cooperative, led by Jerzy Rządzki who earlier
founded and directed Student Esperanto Theatre and held theatre and
cultural festivals in and around Zielona Góra. The theatre stars Dorota
Świerstok (now Polaczek), Mira Rządzka, Leszek Lewandowski and Anna
Szumska (now Hanna Szczęsna).
For several
years, the Esperanto Cultural Society had collaborated with the APS
Cultural Commission by publishing some interesting volumes, such as the
collection of poems I am Only a Woman by Anna Świrszczyńska translated by Tomasz Chmielik, Doktryna Zamenhofa by Jarosław Parzyszek and Esperanto i nauka by Dr. Leszek Kordylewski .
PSEK's
main inspiration, however, was neither science nor culture, but travel.
Thanks to the APS umbrella, PSEK delegates traveled en masse to
international Esperanto events, mainly in Europe but not only, for
example in 1981 to Brazil and in 1986 to the Israeli IJK in Neurim
traveled 4 PSEK representatives. Such trips abroad were much more
complicated and financially unaffordable for PEJ members, which is why
PSEK members often represented Poland on the TEJO Committee and were
sometimes even TEJO board members (Jan Koszmaluk, Jarosław Parzyszek).
Passport of the Polish People's Republic, photo Jerzy Kuśmider
In
the People's Republic of Poland there were three categories of
passports, which were then not the property of the citizens but of the
state, and the state could kindly allow its citizens to borrow a
passport to travel abroad. At the APS Central Office, at 9 Ordynacka
Street in Warsaw, there was a passport depot with direct contact with
the Ministry of the Interior.
For a formal trip, a
semi-private passport (with the letter "B") was issued, which made it
possible to travel only to socialist countries, or with a special stamp
allowed to travel to all states of the world. The APS Passport Deposit
also helped get visas to capitalist countries.
The
local (regional) passport offices also "lent" passports to
student-Esperantists, based on the official invitation letters with
additional letters of recommendation on the official paper of the Polish
Students' Association. One could and sometimes did get a passport
without such a letter, but that route was usually longer and more
uncertain.
The PSEK delegates had to write and
quickly deliver official reports to APS after the official visits. Some
of the reports, possibly all of them, were forwarded to the Ministry of
the Interior and / or its local offices. Sometimes, in addition to the
"official" (formally public) report, delegates were asked for separate,
secret reports.
For example, in 1986 I
was invited by the then PSEK President and TEJO Board Member to attend a
TEJO / KER Seminar at the European Youth Center in Strasbourg. Then,
fearing the aftermath, I refused to prepare such a report and in the end
did not travel to the seminar, but Poland was represented by two other
people.
The International Youth Congress in Krakow, 1987, photo: Mediateko CLZ
However,
I had to have contacts with this service before and during the 43rd IJK
in Krakow: I, as PSEK president and LKK vice-president, was responsible
for the official invitations of the foreigners and delivered the lists
of the guests to the ministry, reported on the program and the
congressional publications. Some certainly remember the panic before the
IJK inauguration, when the secret agent demanded that I add to the list
of participants a 6-person list of the "citizens" of West Berlin who,
according to official doctrine, were not citizens of the Federal
Republic of Germany (West Germany), but of a separate "state".
Then
together with some LKK members we collected the anti-regime leaflets
which, during the excursion day of the Krakow IJK, were scattered by one
of the Polish IJK participants.
We, me and
some other LKK members, knew that in the IJK congress hall (Wisła sports
hall) in Krakow the congress from above, was constantly observed by
some secret officials. One of these officials also contacted me during
the 72nd World Congress in Warsaw, where I was in charge of the youth
program. He was not interested in the World Congress program but in the
informal talks.
The biggest secret of PSEK's
international activity and success was the so-called day-to-day,
non-foreign exchange communications which meant that the participation
of one foreigner during one day of a PSEK event was equal to the
participation of one PSEK member in a foreign event. We have had many
partners from such exchanges. The most important and most frequently
used was the PSEK / GEJ contract, but we had separate contracts with:
TEJO, JEFO, JES, JEB, ĈEJ, BEJ, HEJ, NEJ and KCE in Switzerland.
The
international history of the PSEK ended after the fall of the People's
Republic of Poland. Firstly, due to the economic crisis, the
non-communist government of Mazowiecki / Balcerowicz almost completely
cancelled state subsidies, secondly the citizens were given the right to
travel freely and finally became holders of passports for the whole
world, thirdly our Esperanto partners cancelled the contracts of
currency exchange.
In 1992 in Gdańsk took
place the 14th Student Summer Esperanto Meeting (the first 12 SER took
place in Toruń) and the jubilee seminar and ball of PSEK, organized by
the last PSEK president, Adam Cholewiński, and attended by among others
the first PSEK- President Władysław Stec and I. To my knowledge this was
the last arrangement and the end of PSEK history.
La plej granda sekreto de
la internacia aktivado kaj sukcesoj de PSEK estis la t.n. persontaga,
sendeviza interŝanĝo, kio signifis ke partopreno de unu eksterlandano
dum unu tago de PSEK-aranĝo egalis al la partopreno de unu PSEK-ano en
eksterlanda aranĝo. Ni havis multajn partnerojn de tiaj interŝanĝoj. La
plej grava kaj la plej ofte uzata estis la PSEK/GEJ kontrakto, sed ni
havis apartajn kontraktojn kun: TEJO, JEFO, JES, JEB, ĈEJ, BEJ, HEJ, NEJ
kaj KCE en Svislando.
