Wednesday, 30 March 2022
Sunday, 20 March 2022
Belorusoj engaĝiĝas por Ukrainio : « Lukaŝenko estas marioneto de Putin » - Belarusians Fighting for Ukraine: "Lukashenko is Putin's Marionet"
Military drills in Belarus |
20/03/2022
Belorusio ludas ŝlosilan rolon en la milito en Ukrainio. Aliancano de Vladimir Putin, la diktatoro Lukaŝenko ebligis al la rusia armeo trapasi lian teritorion por invadi Ukrainion.
En Belorusio, malobservadoj pri Homaj rajtoj estas kutimaj.
De post la kontestata reelekto de Aleksandro Lukaŝenko en aŭgusto 2020 kaj la represio kiu sekvis, la lando enkalkulas nun pli ol mil politikajn malliberulojn.
Multaj belorusoj forlasis la landon kaj rifuĝis en Litovio, Pollando, aŭ eĉ Ukrainio.
Hodiaŭ, kelkaj engaĝiĝas flanke de la Ukrainoj.
Inter ili, Greb, kiu ĵus festis sian 18-jariĝon.
Sekve al la grandaj manifestacioj de la aŭtuno 2020 en Belorusio, li estis arestita kaj torturita. Li travivis la komencon de la milito en Ukrainio el sia ekzilo en Pollando.
Tio estis ŝoko por ĉiuj Belorusoj, li diras.
« Antaŭ ĉio mi dezirus diri, ke la Belorusoj prezentas siajn plej profundajn ekskuzojn al la Ukrainoj, ĉar ili ebligis atakon de la militaj rusiaj fortoj, kiuj trapasis ilian teritorion. »
« La homoj komprenos, ke la Belorusoj ne similas Lukaŝenko-n sed ke male, ili batalas favore al justico. »
Gleb, Belorusa, kiu foriris batali en Ukrainio
Pasintsemajne, kun sepdek el siaj samnacianoj, Gleb trapasis la landlimon, por atingi trejncentron apud Lvivo, antaŭ ol iri defendi la Ukrainian ĉefurbon, Kievo.
« Kiam ni komprenis, ke la milito baldaŭ komenciĝos, mi promesis al mi tion : se la Rusoj metas unu solan piedon en Ukrainion, mi iros defendi tiun landon. Mi ne volas, ke miaj infanoj iam diru : mia patro povus provi ion kontraŭ la Rusoj, sed li nenion faris. Ni devas provi.»
Provi, kaj eĉ fari ĉion eblan, kiel faras nun la gvidantino de la belorusa ekzilita opoziciino, Svjatlana Ciĥanovskaja . En video, ŝi rekte parolas al la Ukrainoj :
« La Belorusoj opinias, ke ne temas pri simpla speciala operaco. Vladimir Putin ja decidis bombadi pacan loĝantaron. Kaj la Belorusoj kontraŭas tion. »
Svetlana Tikhanovskaïa
Belorusoj ĉiapreze volas apartigi sin de Aleksandro Lukaŝenko kaj de lia aŭtoritata reĝimo.
« Ni forlasis nian patrion, ĉar ili subpremis nin, kiam ni luktis kontraŭ la reĝimo de Lukaŝenko. Ni dankas Ukrainion, ke ĝi donacis al ni rifuĝon kaj la eblecon libere spiri », deklaras virino en video filmita antaŭ la urbodomo de Lvivo en Ukrainio.
Viro siaflanke aldonas : « Lukaŝenko ne reprezentas la ukrainan popolon, li estas uzurpanto, marioneto de Putin. Li reprezentas nur sin mem kaj sia grego de banditoj. »
Kaj la video konkludas : « Ni estas kunkune. Vivu Belorusion, gloron al Ukrainio ! »
Belarusians Fighting for Ukraine: "Lukashenko Putin's Marionet"
Monday, 7 March 2022
Prezidanto de REU subtenas la militon - President of the REU supports the war
Prezidanto de REU subtenas la militon - President of the REU supports the war
bombing of an apartment block in Borodyanka, north of Kyiv |
Earlier I translated a declaration against the war by members of the Russian Esperantist Union condemning the war. I thought it was odd that the current president hadn't signed it and that it wasn't an official statement. But I figured there might be some procedural cause. And that an official condemnation would follow once a vote or whatever was needed had been done. And this declaration was a quick public response to fill the gap, to make their disapproval known in the meantime.
Well, the current president has openly supported the "special operation" and the signatories have been threatened with arrest and the group's online presence has been flooded with patriotic criticism.
The full story https://www.liberafolio.org/2022/03/06/prezidanto-de-reu-subtenas-la-militon/
The criticism was all in Russian, which to me strongly suggest most of the pressure was coming from Russian nationalists. To the unfamiliar, It's a pretty big faux pas to speak to other Esperantists in a national language for any reason other than when one speaker is struggling with Esperanto, and then it's done purely for clarity’s sake. So to have a massive online argument almost exclusively in Russian is a big indicator as to the source of much of the pressure.
That said, I'm sure at least some "samideanoj" agree with the Russian government. Over the years, Esperanto has grown from a fringe pastime for political and cultural minorities to a wider audience who largely view the language as just a hobby and interest. Eventually, since most of the Esperanto language media and long time speakers are to one degree or another promoters of the ideals some of it will cross over, or the speaker drops it for a new fancy. But, for some, the ideology behind the language just doesn't gain much traction.
And of course, reading Zamenhof's letters is no vaccine against propaganda and social pressure and the threat of authorities. Some of the comments and usernames indicate a prior familiarity at least. Given the harsh penalities for public opposition, I'm not surprised some are compromising, though it still hurts to see a betrayal of principles I care a lot about by long term activists.
”…persone mi kiel privata persono plene kaj senkondiĉe subtenas la specialan operacion de la rusia armeo, kiu okazas nun en Ukrainio”, I know Lebedev is stressing this is a personal view. I suspect he's trying to save the organisation by keeping it "apolitical" or neutrala, doesn't appear to have worked.
Nor should it have been expected to. The mainstream Esperanto community is represented by official organisations who hold conferences, arrange study courses and some even manage to build links with national and international bodies. This grouping calls itself neutral because its main task is to be open to all. I've always thought that name was poorly applied, because Esperanto simply isn't and never has been neutral. We live in a world of divisions and exploitation and Esperanto as movement, as a language, from its roots is in direct opposition to that. Zamenhof wanted a peaceful world of mutual understanding and respect for all. Esperanto is a tool for that, it's not just a fun language or way to play word games and annoy armchair linguists. You're supposed to learn the language to communicate with others from across the world on a level playing field, or at least more of a level playing field than a dominating national language.
I hope if there's one positive from this sorry episode, it's that the other heads of the official associations, clubs etc take note. This issue won't go away, there may well come a time when you have to choose between your org and position and your principles. I don't wish to minimize the risks the Russian Esperantists are facing, to sign their names to a declaration openly condemning the invasion took a lot of courage. I even understand why Lebedev the current president is trying to keep the Russian Esperantist Union out of the political fight. But it's a losing strategy, I've become acquainted with many Russian Esperantists some REU members, some not, they're all horrified by the war and are disgusted with this stance. It may well turn out that the REU preserves its legal existence but loses its whole soul, purpose and membership.
And of course if Lebedev isn't being cautious and truly does support the "special operation" than he should resign. He's not acting in accordance with the principles of the Esperanto movement and isn't fit to be a representative of it.
Prezidanto de REU subtenas la militon
La prezidanto de Rusia Esperanto-Unio (REU), Aleksandr Lebedev, publike anoncis ke REU distanciĝas de la kontraŭmilita deklaro de kelkaj konataj rusiaj esperantistoj.
Aldone li deklaris, ke li mem eĉ subtenas la rusian invadon de Ukrainio: ”…persone mi kiel privata persono plene kaj senkondiĉe subtenas la specialan operacion de la rusia armeo, kiu okazas nun en Ukrainio”, li skribis en La Ondo de Esperanto.
Laŭ li la opinioj pri la milito en Rusio estas tre dividitaj, kaj tial REU oficiale nenion deklaru pri la afero.
Pli frue en Libera Folio aperis kontraŭmilita deklaro subskribita de unu nuna kaj kelkaj eksaj estraranoj de REU. La deklaro baldaŭ ricevis fortan kritikon de aliaj rusiaj esperantistoj. La diskuto en la rusa socia retejo VK.com okazis nur en la rusa lingvo, kaj en ĝi ŝajne partoprenis ankaŭ neesperantistoj.
– Kamaradoj esperantistoj, ne akrigu la situacion kaj ne konduku vian societon al la stato de ”kvina kolono”. Al vi nun malfermiĝas fenestro de eblo por anstataŭigi la anglan lingvon (kiel lingvon de internacia komunikado) per Esperanto por duono de la homaro. Neniam poste estos tiaj ŝancoj, skribis Oleg Babenko.
Kiam administranto proponis, ke oni komentu rekte en Libera Folio, Vlad Romanov respondis:
– Ili nur forcenzurus. Alikaze mi komentus: [en Esperanto] Ĉesu kalumnii! Ĉi tiu milito ne estas kontraŭ Ukrainio, des pli ukraina popolo. Ĝi estas kontraŭ la milito, kiu 8 jarojn furiozis en Eŭropo.
Iu Sergej Esperantov skribis:
– Ili ĉiuj iru al la diablo /…/ same la nuna kaj eksa estraranoj de REU. Ĉiuj! Ni ne bezonas tiajn aktivistojn-provokistojn.
Vlad Romanov plu komentis:
– Tio ne estas milito de rusoj kaj ukrainoj, nek milito de Rusio kaj Ukrainio. Sed milito de adeptoj de Rusia-Ukrainia unuiĝo kontraŭ oponantoj de tiu unuiĝo. Milito por unuiĝo de la Rusa kaj Ukraina popoloj.
En Libera Folio laŭ peto de subskribintoj granda parto de la kontraŭmilita deklaro estis poste forigita, interalie la frazo ”La agreso de la rusia registaro estas nepermesebla”.
Baldaŭ poste en Rusio estis aprobita nova leĝo pri ”falsaj novaĵoj”, laŭ kiu diskonigo de ”falsaj informoj” pri agado de la rusia armeo povas konduki al multjara malliberigo. Ĉar oficiale ne okazas milito, eĉ publike nomi la militon milito estas severe punenda krimo.
Post la aprobo de la leĝo, kaj post kiam Libera Folio eksciis, ke iu el la subskribintoj jam ricevis konkretan minacon, ni decidis laŭ peto de iuj subskribintoj malpublikigi la kontraŭmilitan deklaron.
Ankaŭ la deklaro de la prezidanto de REU Aleksandr Lebedev, en kiu li distanciĝis de la kontraŭmilita deklaro, ricevis kritikon en la ruslingva diskutejo en VK.com.
– Esperantisto-faŝisto. Originale, skribis Ivan Ŝvec.
– Bone ke li honeste kaj publike konfesas sian subtenon al la nun farataj krimoj. Bone, ke normalaj honoj nun povas kompreni, kiu li estas, skribis Sergei Andreisons.
– Zamenhof turniĝas en sia tombo, skribis Inna Gorodilova.
Same multaj diskutantoj tamen esprimis sian subtenon al Aleksandr Lebedev.
The President of the REU Supports the war
Aleksandr Lebedev |
The president of the REU, Aleksandr Lebedev publicly announced that the REU is distancing itself from the anti-war declaration made by some well known Russian Esperantists.
Additionally, he even declared that he was himself in favour of the Russian invasion of Ukraine. "Personally I, as a private citizen, fully and unconditionally support the special operation of the Russian army currently taking place in Ukraine", he wrote in the Ondo de Esperanto (wave of Esperanto).
According to him, opinions on the war are heavily divided and that is why the REU has made no official statement on it.
Earlier, in Libera Folio the anti-war declaration signed by one current and some former board members of the REU. It soon received strong criticism from other Russian Esperantists, on the Russian social media site VK.com. The discussion took place solely in Russian, and it seems also involved people who were not Esperantists.
- Comrade Esperantists, do not aggravate the situation and turn your society into a "fifth column". A window of opportunity is now open to you to replace English (the language of international communication) with Esperanto for half of the world. Such opportunities will never come again. Wrote Oleg Babenko.
When an administrator proposed commenting directly in Libera Folio, one user Vlad Romanov commented.
- They would just censor it. Otherwise, I would comment [this in Esperanto] Stop slandering! This is not a war is not against Ukraine, nor the Ukrainian people, it is against the war which has raged in Europe for 8 years.
Another, Sergei Esperantov(!) wrote:
- They should all go to the devil..all of these current and former REU board members. All of them! We don't need these activist-provocateurs.
Vlad Romanov commented further:
- This is not a war between Russians and Ukrainians, nor Russia and Ukraine. It is a war[1] between the believers in Union of Russia-Ukraine and the opponents of that Unity.
At the request of the signatories Libera Folio deleted muchg of the anti-war declaration, including the sentence "The aggression of the Russian Government is not permissable".
Shortly after a new law was passed in Russia concerning "Fake news" according to this law the spreading of "false information" about the Russian army can lead to a prison sentence of many years. Because officially there is no war, even publicly calling the war a war is a severely punished crime.
After the passage of the law, and once Libera Folio became aware that several of the signatories had already reiceved serious threats we decided to follow the request of the signatories to unpublish the declaration[2].
In addition, the statement by the REU President Aleksandr Lebedev distanced himself from the anti-war declaration also drew strong criticism in the Russian language discussion on VK.com.
- Esperantist-fascist, Ivan Shvec originally wrote.
- It is good that he is honestly and publicly confessing his support for the crimes currently being committed. Now all normal people can see who he is. Wrote Sergei Andreisons.
- Zamenhof is turning in his grave. Wrote Inna Gorodilova.
At the same time many other commenters expressed their support of Lebedev.
1: Its curious that Romanov keeps calling the war a war when he supports the position of the Russian Federation.
2: The REU meanwhile has kept the declaration up on its website Ondo de Esperanto, and Lebedev's statement links to it and names the signatories.
Distanciĝo de la antaŭnelonga deklaro de kelkaj personoj pri la eventoj en Ukrainio
Venas maltrankvilaj demandoj de kelkaj homoj pri rilato de REU al tio.
Responde al tiuj demandoj, mi atentigas:
1) Rusia Esperantista Unio havas neniun rilaton al tiu deklaro.
La deklaro estis verkita kaj subskribita de privatuloj, kiuj elpaŝas en
sia propra nomo, sed ne en la nomo de REU kaj des pli ne en la nomo de
la tuta esperantistaro rusia.
2) Oficiala pozicio de REU pri tiom sentebla afero povus aperi nur kiel decido de la Estraro, kio ne okazis, kaj espereble ne okazos.
3) La opinioj pri la ukrainiaj eventoj estas ekstreme kontraŭaj en la
socio. Oficiala subteno de unu el pozicioj signifus fortan neglekton de
granda parto de nia membraro, kiu havas la malan pozicion. Ekzemple,
persone mi kiel privata persono plene kaj senkondiĉe subtenas la
specialan operacion de la rusia armeo, kiu okazas nun en Ukrainio. Se la
Estraro oficiale deklarus ion kontraŭ ĝi — mi demisius kaj komencus
batali por nuligo de tia deklaro fare de nia supera organo (Konferenco
de REU).
Do, la plej adekvata pozicio de REU kiel organizaĵo rilate al la temo — simple diri nenion pri ĝi.
Aleksandr Lebedev
prezidanto de REU
Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo La Ondo de Esperanto.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
La Ondo de Esperanto https://sezonoj.ru/2022/03/reu-7
Distancing from the recent statement by some people about the events in Ukraine
- The REU has no relationship with this declaration. The declaration was written by private individuals who signed under their own names, but not under the name of the REU nor the entire Russian Esperanto Community.
- The REU's official position on such a sensitive matter could only be made by a decision of the Board. This did not happen, and hoepfully will not happen.
- Opinions about the events in Ukraine are extremely
divided in society. Official support for one position would mean neglect
of a large part of our membership who has the opposite view. For
example I personally speaking as a private citizen fully and
unconditionally support the special operation of the Russian army
currently taking place in Ukraine. If the Board declared anything
against it I would resign and fight to nullify that declaration at our
organisations supreme body (REU Confference).
So, the most appropriate position for REU to take in relation to this issue is - to say nothing about it.
President of the REU
Aleksandr Lebedev
Sunday, 6 March 2022
Deklaro de SAT kontraŭ la milito en Ukrainio - Declaration of SAT against the war in Ukraine
La ĉefurbo de Ukrainio en pli paca epoko. |
el https://www.liberafolio.org/2022/03/04/deklaro-de-sat-kontrau-la-milito-en-ukrainio/
La plenumkomitato de SAT, kaj la organiza komitato de la 95-a SAT-kongreso, kiu devis okazi ĉi-jare en Moskvo, diskonigis komunan deklaron pro la milito en Ukrainio. Libera Folio publikigas ĝian tekston.
Komuna Deklaro de SAT Plenumkomitato kaj la Organiza Komitato por la 95-a SAT-kongreso, kiu devintus okazi ĉi-jare en Moskvo
La Organiza Kongresa Komitato por la 95-a Kongreso de SAT, kune kun la Plenum-komitato de SAT, konstatas, ke pro la morala kaj praktika maleblo okazigi kongreson de SAT en militanta lando, la kongreso ĉi-jare ne povos okazi ĉeeste.
Ni kondamnas la teruran agreson de la nuntempa registaro en Rusio kontraŭ la ukraina popolo. Ni subtenas la kontraŭmilitan movadon en Rusio, kaj esperantistojn, laboristojn, studentojn kaj popolojn en la mondo, kiuj helpas civilulojn en Ukrainio. Diplomatio tutmonde devas agadi por ĉesigi la militon kaj ne akceligi konfliktojn. Ne al milito. Jes al paco!
Dum la sekva periodo ni provos trakti diversajn manierojn krei alternativojn al la ĉeesta kongreso planita por Moskvo. Ni esperas okazigi aranĝojn, verŝajne virtualajn, kiuj ebligos esperantistojn interkompreniĝi kaj diskuti pri diversaj pacmovadoj, sociaj reagoj kontraŭ milito, kaj simile. Ni ankaŭ provos serĉi manieron okazigi kongreson iamaniere, eĉ se virtuala, kaj intencas fokusigi ĝin pri pacmovadoj. Ni bonvenigos proponojn de SAT-membroj kaj aliaj esperantistoj pri tiaj temoj.
Plenumkomitato – Sennacieca Asocio Tutmonda
Organiza Kongresa Komitato – 95-a Kongreso de SAT
Declaration of SAT against the war in Ukraine
Wednesday, 2 March 2022
Studenta movado en la ombro de la ŝtato - The student movement in the Shadow of the State
el la Libera Folio English follows Esperanto
La Esperanto-movado dum kelkaj postmilitaj jardekoj estis forta en kelkaj landoj de la tiama sovetia bloko, kaj precipe en Pollando. Esperanto donis ŝancon pri internaciaj kontaktoj eĉ trans la fera kurteno. Samtempe la Esperanto-movado estis uzata de la regantoj por propagando, observata kaj kontrolata de la ŝtato. Jarek Parzyszek rakontas pri siaj spertoj en la pola studenta movado.
Fondita en Zakopane, suda Pollando, en 1972, Pola Studenta Esperanto-Komitato estis sukcesa provo kunordigi la agadon de sendependaj studentaj – edukaj, sciencaj, kulturaj kaj turismaj Esperanto-rondoj kaj kluboj, kiuj funkciadis en multaj polaj universitataj urboj. La organiza kaj financa bazo por la plimulto de la rondoj estis Asocio de Polaj Studentoj (APS).
Studentaj polaj esperantistaj kluboj kaj rondoj ekaperis en la polaj universitatoj post la falo de Bierut-reĝimo (do post 1956). Por poloj, post la morto de Bierut, ŝajnis ke kune kun Właysław Gomułka venis nova, pli bona epoko: aperis novaj revuoj, kelkaj pli frue malpermesitaj autoroj rajtis aperigi siajn librojn aŭ prezenti spektaklojn, oni povis dum kelkaj jaroj publike rememori la rolon de la Landa (subtera) Armeo, multaj intelektuloj rajtis vojaĝi ne nur al Orienta Europo – sed tiu ”libereco” rapide finiĝis.
La plej multaj el la esperantistaj rondoj kunlaboris kun aŭ eĉ fakte funkciis nur danke al APS. En la 60-aj kaj en la 70-aj jaroj granda plimulto de polaj studentoj apartenis al APS, kiu fakte monopoligis la organizan aktivadon de polaj studentoj tiel ke preskaŭ ĉiuj interesgrupoj devis elekti formon de oficiala kunlaboro kun APS. Substrekendas, ke oficiale ne ekzistis aliaj junularaj organizaĵoj. La ŝtato ”zorgis”, ke la junularaj organizaĵoj ne fordrivu en ”malĝusta” direkto.
Krom la departemento pri junularo en la Centra Komitato de la komunista partio (Pola Ununiĝinta Laborista Partio), gvidata de aparta sekretario pri la “ĝusta” direkto de junulara aktivado, zorgis financaj ŝtatoservoj dividantaj subvenciojn, pasportoservoj donantaj permesojn (“pruntantaj” pasportojn) por vojaĝi, cenzur-oficejoj: centra en Varsovio kaj vojevodiaj, polico (nomata milicja) kaj sekretaj ŝtataj servoj, kun miloj da sekretaj kunlaborantoj, kiuj raportadis pri diversaj kampoj de socia aktivado.
La kontrolado okazadis ankaŭ oficiale, interne de la unuopaj organizaĵoj lok- kaj landnivele.
El mia preskaŭ 10-jara sperto de Esperanto-aktivado en Pola Popola Respubliko mi praktike scias ke la pola Esperanto-movado, precipe la studenta, estis observata kaj kontrolata de la ŝtato.
Kompreneble ne nur polaj studentoj-esperantistoj estis observataj kaj kontrolataj ‒ tute kontraŭe. Dum la 1980-aj (kaj ŝajne ankau dum la 1970-aj) jaroj Pollando estis ”la plej libera” inter la socialismaj landoj. Dum kaj post la ”milita stato” (1981-84) niaj amikoj el GDR, Sovetunio, Bulgario, Rumanio, Ĉeĥoslovakio, timis aŭ ne povis viziti Pollandon, escepte de nombre limigitaj grupoj, organizitaj de Komsomol, FDJ kaj tiel plu.
Pola Studenta Esperanto-Komitato neniam estis sendependa organizaĵo, ĝi fakte eĉ ne estis organizaĵo laŭ jura vidpunkto. Ĝi estis centra reprezentantaro de polaj studentoj-esperantistoj, konsistanta el po unu reprezentanto de ĉiu funkcianta studenta rondo/klubo. Ĉar la plej multaj studentaj Esperanto-rondoj kaj kluboj havis en sia nomo la vorton ”scienca”, PSEK funkciis ĉe la Scienca Komisiono de la Ĉefa Konsilio de Asocio de Polaj Studentoj.
Fakte tiu ”scienca” karaktero estis plej ofte nur oficiala ”nomkovraĵo”, preteksto por ricevadi ŝtatajn subvenciojn por ”sciencaj kaj edukaj” aranĝoj pri diversaj temoj kiel paco, Kosmo, Lenin-heredaĵo ktp., por eldonaĵoj kaj esplorvizitoj. Fakte kelkaj studentaj rondoj efektive sukcesis sciencigi la esploradon pri Esperanto, interlingvistiko kaj internacia lingva komunikado: ekzemple tiu de la varsovia universitato, gvidata interalie de Ryszard Rokicki (la dua PSEK-prezidanto), Barbara Jędrzejczyk (poste Rokicka) kaj Jerzy Leyk.
La varsovianoj jam komence de la 70-aj jaroj okazigadis Sciencajn Interlingvistikajn Seminariojn (poste: Simpoziojn). Grandsukcesaj SIS-oj en la 80-aj jaroj estis aranĝitaj de Akademia Centro Interlingvistika, funkcianta ĉe PSEK, ariganta PSEK-eksaktivulojn, kiu eldonadis postsimpoziajn materialojn kaj apartajn interlingvistikajn kajerojn. La ĉefmotoroj de ACI estis Barbara kaj Ryszard Rokicki.
Dua centro estis la studenta scienca rondo en la urbo Łódź, kiu, kunlabore kun APS, organizis ĉe la Lodza Universitato internaciajn konferencojn pri internacia lingva komunikado, eldonante riĉenhavajn postkonferencajn materialojn dulingve. La ĉefa motoro de tiuj konferencoj estis la kvara PSEK-prezidanto Tadeusz Ejsmont, kiu en 1982 doktoriĝis pri Esperanto ĉe la Lodza Universitato. El Lodzo venis kaj tie vivas la unua PSEK-prezidanto (dum du oficperiodoj), Władysław Stec.
PSEK aktivadis ne nur sciencterene, sed ankaŭ kulture. Jam antaŭ la PSEK-epoko, helpe de Asocio de Polaj Studentoj, Marek Pietrzak fondis en 1958 Polan Esperanto-Junularon, kaj li longe redaktis la kulturan-edukan revuon TAMEN, eldonatan unue en Toruń (1959-60), poste en Vroclavo (1960-64) kaj fine en Varsovio (1965-67). Fine de la 80-aj kaj komence de la 90-aj jaroj de PSEK estis eldonata Studenta Gazeto, kiun ĉefredaktis Jarosław Miklasz el Bydgoszcz kaj en la redaktoteamo kunlaboris i.a. Krzysztof Łobacz, Elżbieta Malik kaj Jarosław Parzyszek.
Sukcesojn kulturkampe kultivis PSEK-filoj: Esperanta Kultura Societo en Poznań (fondita de Paweł Janowczyk, Zbigniew Kornicki, Andrzej Naglak, Alicja Lech kaj daŭrigata de Leszek Lewandowski) kaj en Zielona Góra ĝis 1992 Kooperativo Verda Monto, gvidata de Jerzy Rządzki, kiu pli frue fondis kaj gvidis Studentan Esperanto-Teatron kaj okazigadis en kaj apud Zielona Góra teatro- kaj kulturfestivalojn. En tiu teatro la ĉefrolojn plenumis interalie Dorota Świerstok (nun Polaczek), Mira Rządzka, Leszek Lewandowski kaj Anna Szumska (nun Hanna Szczęsna).
Esperanto-Kultura Societo dum kelkaj jaroj kunlaboris kun la Kultura Komisiono de APS eldonante kelkajn interesajn volumetojn, ekzemple la poemkolekton Mi estas nur virino de Anna Świrszczyńska en traduko de Tomasz Chmielik, Doktryna Zamenhofa de Jarosław Parzyszek kaj Esperanto i nauka de d-ro Leszek Kordylewski.
La ĉefa inspiro de PSEK tamen estis nek scienco nek kulturo, sed vojaĝoj. Dank’ al la APS-ombrelo PSEK-delegitoj amase vojaĝadis al internaciaj Esperanto-aranĝoj, ĉefe en Eŭropo sed ne nur, ekzemple en 1981 al Brazilo kaj en 1986 al la israela IJK en Neurim veturis 4 PSEK-reprezentantoj. Tiaj eksterlandaj vojaĝoj estis multe pli komplikaj kaj finance nepageblaj por PEJ-anoj, pro tio ofte PSEK-anoj reprezentis Pollandon en TEJO-Komitato kaj foje eĉ estis TEJO-estraranoj (Jan Koszmaluk, Jarosław Parzyszek).
En la Pola Popola Respubliko ekzistis tri kategorioj de pasportoj, kiuj tiam ne estis propraĵo de la civitanoj sed de la ŝtato, kaj la ŝtato povis afable permesi al siaj civitanoj pruntepreni pasporton por vojaĝi eksterlanden. En la Centra Oficejo de APS, ĉe la strato Ordynacka 9 en Varsovio, funkciis pasporto-deponejo kun rekta kontakto kun la Ministerio pri Internaj Aferoj.
Por oficala vojaĝo oni ricevis duonprivatan pasporton (kun la litero ”B”), kiu ebligis vojaĝi nur al socialismaj landoj, aŭ kun speciala stampo rajtigis vojaĝi al ĉiuj ŝtatoj de la mondo. La Pasporta Deponejo de APS helpis ankaŭ ricevi vizojn al t.n. kapitalismaj landoj.
Ankaŭ la lokaj (vojevodiaj) pasportoficejoj “pruntis” pasportojn al studentoj-esperantistoj, surbaze de la oficialaj invitleteroj kun aldonaj rekomendoleteroj sur la oficiala papero de Asocio de Polaj Studentoj. Oni povis kaj foje sukcesis ricevi pasporton sen tia letero, sed tiu vojo kutime estis pli longdaŭra kaj necerta.
La PSEK-delegitoj devis post la oficialaj vizitoj verki kaj rapide liveri al APS oficialajn raportojn. Parto de la raportoj, eble eĉ ĉiuj, estis plusendataj al la ministerio pri internaj aferoj aŭ/kaj ties lokaj oficejoj. Foje, krom la ”oficiala” (formale publika) raporto la delegitoj estis petataj pri apartaj, sekretaj raportoj.
Ekzemple en 1986 de mi, tiama prezidanto de PSEK kaj estrarano de TEJO, invitita partopreni TEJO/KER Seminarion en la Eŭropa Junulara Centro en Strasburgo, oni ‒ funkciulo de sekreta servo ‒ postulis apartan raporton pri la neoficialaj okazaĵoj kaj interparoloj en Strasburgo. Tiam, timante la postsekvojn, mi rifuzis prepari tian raporton kaj finfine ne veturis al la seminario, sed Pollandon reprezentis du aliaj homoj.
Kun tiu servo mi tamen devis havi kontaktojn antaŭ kaj dum la 43-a IJK en Krakovo: mi, kiel PSEK-prezidanto kaj LKK-vicprezidanto respondecis pri la oficialaj invitoj de la eksterlandanoj kaj liveradis la listojn de la invititoj al la ministerio, krome mi raportis pri la programo kaj la kongresaj eldonaĵoj. Kelkaj certe memoras la panikon antaŭ la IJK-inaŭguro, kiam la sekreta agento postulis de mi aldoni al la kongreslibra listo de la partoprenantoj 6-personan liston de la “civitanoj” de Okcidenta Berlino, kiuj laŭ la oficiala doktrino ne estis civitanoj de la Federacia Respubliko Germanio, sed de aparta “ŝtato”.
Poste kune kun kelkaj LKK-anoj ni kolektis la kontraŭreĝimajn foliojn kiujn, dum la ekskursotago de la Krakova IJK, disĵetis unu el la polaj IJK-partoprenantoj.
Ni, mi kaj kelkaj aliaj LKK-anoj, sciis ke en la IJK-kongresejo (la sporthalo de Wisła) en Krakovo la kongreson de supre, senĉese observadis kelkaj sekretaj funkciuloj. Unu el tiuj funkciuloj kontaktis min ankaǔ dum la 72-a UK en Varsovio, kie mi respondecis pri la junualara programo. Lin interesis ne la UK-programo sed la neoficialaj interparoloj.
La plej granda sekreto de la internacia aktivado kaj sukcesoj de PSEK estis la t.n. persontaga, sendeviza interŝanĝo, kio signifis ke partopreno de unu eksterlandano dum unu tago de PSEK-aranĝo egalis al la partopreno de unu PSEK-ano en eksterlanda aranĝo. Ni havis multajn partnerojn de tiaj interŝanĝoj. La plej grava kaj la plej ofte uzata estis la PSEK/GEJ kontrakto, sed ni havis apartajn kontraktojn kun: TEJO, JEFO, JES, JEB, ĈEJ, BEJ, HEJ, NEJ kaj KCE en Svislando.
La internacia historio de PSEK finiĝis post la falo de la Pola Popola Respubliko. Unue, pro la ekonomia krizo, la nekomunista registaro de Mazowiecki/Balcerowicz preskaŭ komplete nuligis la ŝtatajn subvenciojn, due la civitanoj ricevis la rajton libere vojaĝi kaj finfine fariĝis posedantoj de pasportoj por la tuta mondo, trie niaj Esperanto-partneroj nuligis la kontraktojn pri la sendeviza interŝanĝo.
En 1992 en Gdańsk okazis la 14-a Studenta Somera Esperanto-Renkonto (la unuaj 12 SER okazadis en Toruń) kaj la jubilea seminario kaj balo de PSEK, kiun organizis la lasta PSEK-prezidanto, Adam Cholewiński, kaj partoprenis interalie la unua PSEK-prezidanto Władysław Stec kaj mi. Laŭ mia scio tiu estis la lasta aranĝo kaj la fino de la PSEK-historio.
Iom postvivas PSEK pere de ARKONES – Artaj Konfrontoj en Esperanto, kiu unafoje okazis en 1979 en Poznań.
Jarek Parzyszek
The Student Movement in the Shadow of the State
Władysław
Gomułka, speaking to the masses in Warsaw in 1956. During the early
days of his rule he was quite popular. However, by the end of the 1960s
he had launched anti-Jewish campaigns to silence critics, he was deposed
as party leader following popular protests in 1970. |
Edward Gierek (with an unknown interpreter) together with Nicolae Ceausescu, was the communist party leader of Poland from 1970-1980. |
In fact, this "scientific" character was often just an official "cover", a pretext for receiving state grants for "scientific and educational" events on various topics such as peace, the cosmos, Lenin's legacy, etc., for publications and research visits. Although a number of student circles have actually succeeded in researching Esperanto, interlinguistics and international language communication: for example, the University of Warsaw, led by Ryszard Rokicki (second PSEK president), Barbara Jędrzejczyk (later Rokicka) and Jerzy Leyk.
Passport of the Polish People's Republic, photo Jerzy Kuśmider |
The International Youth Congress in Krakow, 1987, photo: Mediateko CLZ |
However, I had to have contacts with this service before and during the 43rd IJK in Krakow: I, as PSEK president and LKK vice-president, was responsible for the official invitations of the foreigners and delivered the lists of the guests to the ministry, reported on the program and the congressional publications. Some certainly remember the panic before the IJK inauguration, when the secret agent demanded that I add to the list of participants a 6-person list of the "citizens" of West Berlin who, according to official doctrine, were not citizens of the Federal Republic of Germany (West Germany), but of a separate "state".
Tuesday, 1 March 2022
Komuna deklaracio de la ukrainiaj sindikatoj - Joint Declaration of the Trade Unions of Ukraine
La fonto
De post 2014, Ukrainio rezistas al la agreso de la Federacio de Rusio (FR)
Post tiu agreso, la Ukrainia Krimeo estis aneksita, partoj de la regionoj de Lugansko kaj Donecko en Ukrainio estis okupaciataj. Dum la ok lastaj jaroj da agreso de la FR, Ukrainio perdis dekojn da miloj da homaj vivoj, pli ol 1,5 miliono da niaj civitanoj estis devigataj fariĝi delokitaj personoj interne de la lando.
Samtempe, la milito kaj la minaco je grandskala invado damaĝas la ukrainian ekonomion. Tio estigas perdon de industriaj instalaĵoj kaj infrastrukturoj en la okupaciataj teritorioj, kaj haltigoj de investoj. Ĉio ĉi havas konsekvencojn por la resursoj kaj la vivkondiĉoj de la laboristoj, kiuj luktas por paco kaj demokratia disvolvado de sia lando.
La prezidento de la Federacio de Rusio, V. Putin, per sia dekreto de la 21a de februaro, agnoskis la memproklamitajn respublikojn de Lugansko kaj Donecko, kiel suverenajn kaj sendependajn Ŝtatojn.
La agnosko de tiuj memproklamitaj respublikoj konsistigas malobservadon de la internacia juro kaj detruadon de la sekureca sistemo, kiu estis starigita post la Dua Mondmilito kaj la disfalo de USSR, kaj malobservadon de la suvereneco, sendependeco kaj teritoria integriĝo de Ukrainio per la efektiva eliro de FR el la akordoj de Minsko.
Krome, la 21an de februaro, la Federacio de Rusio komencis enirigi oficiale rusiajn trupojn en la teritorion okupaciatan de la regionoj de Lugansko kaj Donecko en Ukrainion. (la rusaj dungosoldatoj kaj la profesiaj fortoj, kiuj surhavas identigilojn de la armeaj fortoj de la memproklamitaj respublikoj de Lugansko kaj Donecko jam estis kontraŭleĝe deplojitaj sur la okupaciataj teritorioj).
La ukrainiaj armeaj fortoj respektas strikte la reĝimon pri batalhaltigo. Ili kondukas neniun militan aŭ kontraŭleĝan agon en la okupaciataj teritorioj. Samtempe, sur la teritorio kontrolita de Ukrainio, civiluloj de la regionoj de Donecko kaj Luhansko suferas de semajno senĉesajn artileriajn pafojn devenantajn de la okupaciataj teritorioj.
Krome, la FR kondukas teruran kampanjon por senkreditigi la ukrainian armeon disvastigante amasajn misinformojn, provokojn, bombadojn sub falsa flago en la regionoj de Lugansko kaj Donecko cele al okazo de milito por komenci grandskalan agreson.
La oficiala sinteno de Ukrainio, kiu estis plurfoje anoncita, baziĝas sur serĉo de politika kaj diplomatia vojo por la reveno de la okupaciataj teritorioj.
Nome de la sindikataj organizaĵoj, ni esprimas nian profundan dankemon al la landoj, organizaĵoj, politikuloj kaj personoj, kiuj subtenis Ukrainion dum ĉiuj ĉi jaroj.
Ni petas de la sindikatoj kaj publikaj organizaĵoj, ke ili provizu solidaran subtenon al la ukrainia popolo en sia lukto kontraŭ la agreso de la FR, kaj malhelpu grandskalan militon en Eŭropo, kiu povus tuj ŝanĝi la modelon de disvolviĝo de la eŭropaj landoj kaj la arkitekturo de la tutmonda ordo.
Ni petas de vi diskonigi la Deklaracion de la Ukrainiaj sindikatoj en la sindikataj retejoj, sociaj retoj kaj tujmesaĝiloj.
La ukrainia popolo rezistos kaj venkos en la lukto por sia sendependeco, sia teritoria integriĝo kaj sia civiliza elekto.
Subskribintaj sindikatoj :
- Laboristoj de la nukleaj industrio kaj energio de Ukrainio
- Sindikatoj de la laboristoj en metalurgiaj kaj minaj industrioj de Ukrainio
- Sendependa sindikato de la ministoj de Ukrainio
- Unuiĝo de la laboristoj en energio kaj elektroteknika industrio de Ukrainio
- Unuiĝo de la laboristoj en la petrola kaj gasa industrioj de Ukrainio
- Unuiĝo de la laboristoj en kemia kaj petrokemia industrioj de Ukrainio
- Sindikato de la laboristoj en la konstruado de aviadiloj kaj maŝinoj de Ukrainio
- Sindikato de la laboristoj en la defenda industrio de Ukrainio
- Sindikato de la laboristoj en radio, elektroniko kaj mekaniko de Ukrainio
- Sindikato de la laboristoj en aŭtomobilo kaj agrikultura maŝinaro
- Sindikato de la mekanika konstruado kaj metalurgio de Ukrainio
- Unuiĝo de la Ŝtataj dungitoj de Ukrainio
- Unuiĝo de la sanlaboristoj de Ukrainio
- Sindikato de la municipa ekonomio, loka industrio, servoj al la popolo de Ukrainio
- Sindikato de la laboristoj en gasaj instalaĵoj de Ukrainio
- Unuiĝo de la socialaj laboristoj de Ukrainio
Joint Declaration of the Unions of Ukraine
The recognition of these self-proclaimed republics constitutes a violation of international law and the destruction of the security system that was established after the Second World War and the collapse of the Soviet Union, and a violation of Ukraine's sovereignty, independence and territorial integration through the effective exit of the RF from the Minsk Accords.
- Workers of the nuclear industry and energy of Ukraine
- Trade unions in the metallurgical and mining industries of Ukraine
- Independent trade union of the miners of the Ukraine
- Union of Workers in the Energy and Electrical Industry of Ukraine
- Workers' Union in Ukraine's oil and gas industries
- Union of Workers in the Chemical and Petrochemical Industries of Ukraine
- Workers' Union in the construction of aircraft and machinery of Ukraine
- Trade union workers in the defense industry of Ukraine
- Union of Radio, Electronics and Mechanical Workers of Ukraine
- Workers' Union in Automobile and Agricultural Machinery
- Union of Mechanical Engineering and Metallurgy of Ukraine
- Union of State Employees of Ukraine
- Union of Health Workers of Ukraine
- Union of the municipal economy, local industry, services to the people of Ukraine
- Trade Union of Gas Plant Workers of Ukraine
- Union of Social Workers of Ukraine